تيموريه گهراڻي جون ٻيون ڪي مشهور عورتون
(1)
اختر محل: تيموري گهراڻي جي شهزادي هئي، شاعره
هئي، سن 1280 هجري ۾ هئي.
(2)
فخر النساء بيگم: تيمور بادشاهه جي ٻي بيگم، جا
اصل ”سينا“ جي هئي، ۽ بيوهه هئي، اها ميران شاهه
جي ماءُ هئي، جو تيمور کان پوءِ تخت تي ويٺو، اها
ڏاڍي قابل ۽ سخي زال هئي.
(3)
عظمت النساء بيگم: هيءَ تيمور بادشاهه جي ٽين زال
هئي، اصل برهمڻ هئي ۽ نالو ”ارجني“ هوس، هر دوار
جي هئي.
(4)
آرام دل: همايون بادشاهه جي زماني ۾ خان زمان جي
زال هئي، جو اڪبر جي ڏينهن ۾ امير الامراء ٿيو،
هوءَ خان زمان کي ڪن چورن جي هٿان ملي هئي، تاريخ
۾ مشهور آهي.
(5)
آسائش بانو بيگم: شاهجهان جي پوٽي، شهزادي مراد جي
ڌيءُ هئي. هيءَ ڏاڍي قابل ۽ روشن دماغ شهزادي هئي،
1089هه ۾ وفات ڪيائين.
(6)
آغا بيگم: ميران شاهه مرزا جي ڌيءُ، ۽ تيمور جي
پوٽي، ڏاڍي تيز عقل ۽ فياض هئي، سعد گورگاني سردار
جي زال هئي، ترڪن سا لڙائي به ڪيائين.
(7)
عازم بانو: سيادت خان صفويءَ جي ڌيءُ، جو شاهجهان
جي دربار ۾ وڏي درجي وارو ماڻهو هو، هيءَڏاڍي ذهين
۽ تيز فهم هئي، فوج ۾ به وڙهي، شهزادي محمد
ڪام بخش سان انهيءَ جي شادي ٿي.
(8)
آرام جان بيگم، يا آرام بيگم: جهانگير بادشاهه جي
پنجين بيگم هئي. ڏاڍي
علميت واري هئي، شعر چوندي هئي، ۽ بادشاهه جي ٻين
بيگمن، حيات النساء ۽ نور جهان
سان طبع آزمائي به ڪندي هئي، اهي مشهور فارسي بيت
انهيءَ جا آهن، جن ۾ انهيءَ جو
نالو اچي ٿو. نورجهان چيو ته ”تو بادشاهه جهاني
”جهان“ ز دست مده، ڪہ
بادشاهه جهانرا”جهان“ بڪار آيد“. حيات النساء چيو
ته ”جهان خوش است و
ليڪن ”حيات“
مي بايد، اگر ”حيات“ نباشد جهان چہ
ڪار آيد“ ! فناء النساء هڪڙيءَ خدمتگارڻ چيو
”جهان“ و ”حيات“ اين همہ
بيوفاست، ”فنا“ را طلب ڪن ڪہ
آخر فناست“ ۽ آرام خان چيو ته ”شاهه
دو رخ بده تو”دلارام“ رامده، پيل و پياده پيش
ڪن و اسپ گشت مات“!
(9)
امة الحبيب: اورنگزيب عالمگير جي پٽ، محمد معظم
شاهه جي بيگم، هوءَ گهڻو ڪري پنهنجيءَ همنام حميده
بانو بيگم جهڙي هئي، ۽ جنگين ۾ به شامل ٿي.
(10)
قدسيه بيگم، يا ارحم ٻائي: بهادر شاهه جي پوٽي، ۽
جهان شاهه جي پٽ محمد شاهه جي بيگم، ڏاڍي هوشيار ۽
بيدار مغز هئي _ جيتوڻيڪ محمد شاهه پاڻ عيش پسند ۽
شرابخور رهيو.
(11)
اعزالنساء، يا عزيز النساء، يا اڪبر آبادي:
شاهجهان جي ٻي بيگم، ڏاڍي عقل واري، وفات جو سن
1088هه، هن ”اڪبري مسجد“ ۽ ”فيض بازار“ دهليءَ ۾
جوڙايون، جي اڃا مشهور آهن.
(12)
اورنگ آبادي محل: عالمگير جي چوٿين بيگم، ظاهري ۽
باطني حسن هوس، ”اورنگ آبادي مسجد“ انهيءَ جي
جوڙايل آهي. هن جي پيٽان اورنگزيب کي مهرالنساء
ڌيءُ ڄائي، جا سندس چئني ڌين کان زياده هوشيار
هئي، ۽ قابليت ۾ نالو ڪڍيائين، ۽ زيب النساء سان
اڪثر نه ٺهندي هئي، وفات جو سن 1116هه.
(13)
آئي بيگم: هيءَ امير زادي، نجابت خان ولد سر بلند
خان جي ڀيڻ هئي، جو عالمگير جي فوج جو وڏو سردار
هو، قابل زال هئي، وفات جو سن 1088هه.
(14)
بدرالنساء بيگم: عالمگير جي پنجين ڌيءُ، ڏاڍي قابل
هئي، وفات جو سن 1180هه.
(15)
بخت النساء بيگم: همايون بادشاهه جي ڌيءُ ۽ اڪبر
جي ڀيڻ، ڏاڍي بهادر ۽ عقل واري. هن اڪبر جي طرفان
جهانگير کي سمجهائڻ ۾ گهڻي مدد ڪئي.
(16)
بهار بانو بيگم: جهانگير جي ڌيءُ، ڏاڍي تند خُو
هئي. شهزادي دانيال جي پٽ، طهمورث، جي زال هئي.
(17)
بيگم سلطان: ابراهيم عادل شاهه، بيجاپور جي
واليءَ، جي ڌيءُ شجاعت، سخاوت ۽ فياضيءَ جي ڪري
مشهور، احمدنگر جي گهيري ۾ چاند بيبيءَ سان مددگار
هئي، جنهن جو ذڪر ڌار آيل آهي.
(18)
بيبي ٻائي: شير شاهه افغان جي ڀائٽي، سليم شاهه جي
زال ۽ فيروز شاهه جي
ماءُ، ڏاڍي پاڪدامن ۽ لائق زال هئي.
(19)
پرهيز بانو بيگم: شاهجهان بادشاهه جي وڏي
ڌيءُ”قنڌاري محل“ جي پيٽان، ۽ عالمگير جي ڀيڻ،
ڏاڍي علميت واري.
(20)
ثريا بانو بيگم: شاهجهان جي ڌيءُ، عزيز النساء يا
اڪبر آباديءَ جي پيٽان ڄائي، ڏاڍي علم ۽ عقل واري
_ شاهجهان جون ٽي ڌيئون ”ممتاز محل“ مان. جهان آرا
۽ گيتي آرا ۽ انجمن آرا هيون.
(21)
دولت بانو بيگم: محمد عظيم شاهه، ولد اورنگزيب
عالمگير بادشاهه، جي ڌيءُ، جهڙي هئي حسين تهڙي هئي
فصيح ۽ بليغ ۽ قابل.
(22)
زينت النساء بيگم: اورنگزيب جي ڌيءُ ۽ زيب النساء
جي ڀيڻ، دهليءَ جي ”زينت المساجد“ انهيءَ جي
جوڙايل آهي، جتي سندس قبر به آهي. ڏاڍي قابل زال
هئي، سندس هيءُ بيت سندس قبر تي اُڪريل آهي:
”مونسِ مادر لحد فضلِ خدا تنها بس ست
سايه از ابرِ رحمت قبر پوشِ ما بس ست“
(23)
گلبدن بيگم: بابر بادشاهه جي ڌيءُ، فارسي شعر چڱو
اٿس.
(24)
گلچره بيگم: بابر بادشاهه جي ڌيءُ، چڱي شاعره هئي.
|