| 
                                
                                ”ڀلا
                                
                                
                                تو
                                
                                
                                زرينه متعلق
                                
                                
                                ڇا
                                
                                
                                سوچيو آهي؟“ 
                                        
                                
                                ”ڪن
                                
                                
                                سالن
                                
                                کانپوءِ
                                
                                
                                زرينه وري
                                
                                
                                پنهنجي پيڪي
                                
                                
                                موٽي
                                
                                
                                آئي آهي.“ 
                                        
                                
                                ”ڀلا
                                
                                
                                هيءَ
                                
                                
                                زرينا اها
                                
                                
                                ئي
                                
                                
                                ته ناهي
                                
                                
                                جنهن
                                
                                
                                تي تو
                                
                                
                                ”ٻه
                                
                                
                                پاڇا“ 
                                ڪهاڻي لکي
                                
                                
                                هئي.“ 
                                        
                                
                                ”نه
                                
                                
                                .. 
                                
                                هوءَ
                                
                                ۽
                                
                                
                                هيءَ زرينا
                                
                                
                                ٻه الڳ،
                                
                                
                                پر
                                
                                
                                هڪجهڙيون شخصيتون
                                
                                
                                آهن،
                                
                                
                                اڳهون 
                                ٻڌايون مانءِ
                                
                                
                                پئي
                                
                                
                                نه ته
                                
                                
                                هوءَ
                                
                                
                                منهنجي پاڙي
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                هئي ۽ هيءَ
                                
                                
                                به
                                
                                
                                منهنجي پاڙي
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                آهي؛ پر هن
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                مڙس
                                
                                
                                موٽايو ڪين هو،
                                
                                
                                هوءَ
                                
                                
                                پيڪن ۾ گهمڻ
                                
                                
                                آئي
                                
                                
                                هئي. جنهن
                                
                                
                                کانپوءِ
                                
                                
                                مون
                                
                                
                                وري 
                                ڪانه 
                                ڏٺي، اهو
                                
                                
                                آخري
                                
                                ڀيرو
                                
                                کوهه
                                
                                
                                تي ڏٺي هئي.
                                
                                
                                پر
                                
                                
                                هن زرينا 
                                .. .. 
                                
                                زرينا کي سندس
                                
                                
                                مڙس
                                
                                
                                پنهنجو ڪرڻ کان انڪار
                                
                                
                                ڪري
                                
                                
                                ڇڏيو
                                
                                
                                آهي. 
                                        
                                
                                ”اهو
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                تو اڳهون
                                
                                
                                به
                                
                                
                                پئي 
                                ٻڌايو، مان
                                
                                
                                رڳو
                                
                                
                                اهو ٿو پڇانءِ
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                تون ان
                                
                                
                                لاءِ
                                
                                
                                هاڻ ڇا ٿو سوچين؟“ 
                                        
                                
                                ”آءُ .. 
                                
                                سوچيان
                                
                                ٿو 
                                .....“
                                
                                
                                هو
                                
                                
                                سچ پچ
                                
                                
                                ڪنهن
                                
                                
                                گهري
                                
                                
                                سوچ ۾ لڙهندي
                                
                                
                                تمام
                                
                                
                                گهڻي گنڀيرتا
                                
                                
                                سان
                                
                                ڳالهائڻ لڳو،
                                
                                ”سندس
                                
                                
                                مڙس کيس چوسيل
                                
                                
                                هڏيءَ مثل
                                
                                
                                پري
                                
                                
                                اڇلائي 
                                ڇڏيو آهي
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                مون
                                
                                کي
                                
                                
                                اڄ به
                                
                                
                                هن
                                
                                
                                سان محبت
                                
                                
                                آهي.
                                
                                
                                مون کي اها
                                
                                
                                سياري جي
                                
                                
                                رات
                                
                                ڪڏهن
                                
                                
                                نه وسرندي،
                                
                                
                                جنهن
                                
                                
                                رات اسان
                                
                                
                                کڏ
                                
                                
                                تي
                                
                                
                                مليا هئاسون.
                                
                                
                                جنهن
                                
                                کانپوءِ
                                
                                
                                ئي ته
                                
                                
                                هن
                                
                                
                                جي در
                                
                                
                                تي
                                
                                
                                دهل وڄڻ
                                
                                
                                لڳا
                                
                                
                                هئا ۽ جلد
                                
                                
                                ئي
                                
                                
                                هوءَ منهنجي
                                
                                
                                دنيا
                                
                                
                                مان نڪري
                                
                                
                                ڪنهن
                                
                                
                                ٻئي
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                گهر هلي
                                
                                
                                وئي
                                
                                ۽
                                
                                
                                اڄ، سندس
                                
                                
                                اُن
                                
                                
                                مڙس کيس ڇڏي ڏنو آهي
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                آءُ
                                
                                
                                سوچيان ٿو ته
                                
                                
                                آءُ
                                
                                ڇا
                                
                                ڪريان؟
                                
                                
                                سوچيان ٿو ته
                                
                                
                                منهنجي ان
                                
                                
                                قدم
                                
                                
                                تي سماج
                                
                                
                                ڪهڙو
                                
                                
                                قدم
                                
                                کڻندو؟
                                
                                ۽
                                
                                
                                پوءِ زرينه
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                حالت ڇا 
                                ٿيندي؟ ۽ مان
                                
                                
                                الائي ڇو ايترو
                                
                                
                                جلد
                                
                                
                                فيصلو نٿو
                                
                                
                                ڪري
                                
                                
                                سگهان. مون
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                زرينه سان
                                
                                
                                محبت
                                
                                
                                آهي ۽ مان
                                
                                
                                ڄاڻان
                                
                                
                                ٿو،
                                
                                
                                هن
                                
                                
                                جي من
                                
                                
                                مان
                                
                                
                                اڃان مان
                                
                                
                                به
                                
                                
                                نڪري نه
                                
                                
                                سگهيو آهيان.“
                                
                                
                                هو
                                
                                
                                اُٿيو ۽ ڇڙي هوا
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                ڦيرائي
                                
                                
                                چوڻ
                                
                                
                                لڳو، ”آ ته
                                
                                
                                اڃا
                                
                                
                                اڳڀرو هلون.“ 
                                        
                                
                                مان
                                
                                
                                اٿيس ۽ هن
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                پويان هلڻ
                                
                                
                                لڳس.
                                
                                
                                مون کي ياد
                                
                                
                                آيو
                                
                                
                                ته جڏهن
                                
                                
                                مان
                                
                                
                                حفيظ 
                                ڏانهن پيو
                                
                                
                                آيس،
                                
                                
                                ته رستي
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                هڪڙو
                                
                                
                                ماڻهو گڏيو
                                
                                
                                هو. 
                                        
                                
                                ”مون
                                
                                
                                حفيظ
                                
                                کي
                                
                                
                                چيو، 
                                ”مان جنهن
                                
                                
                                وقت
                                
                                
                                تو 
                                ڏانهن پئي
                                
                                
                                آيس
                                
                                
                                ته رستي
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                هڪڙو
                                
                                
                                ماڻهو 
                                
                                
                                گڏيو
                                
                                
                                هو، نالو
                                
                                
                                به
                                
                                
                                چڱو ٿي 
                                ڏسيائين.“ 
                                        
                                
                                ”مون
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                رڳو
                                
                                
                                ايترو چيائين
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                رڳو 
                                ڪهاڻين لکڻ
                                
                                
                                سان
                                
                                
                                ته 
                                ڳالهه 
                                ڪانه نبرندي؟“ 
                                        
                                
                                ”پڪ
                                
                                
                                اهو
                                
                                
                                شدن مليو
                                
                                
                                ٿي.“
                                
                                
                                حفيظ
                                
                                
                                مون 
                                ڏانهن گهوري
                                
                                
                                ڏٺو،
                                
                                
                                ”توکي
                                
                                
                                ڪٿي
                                
                                
                                مليو؟“ 
                                        
                                
                                ”ڳوٺ
                                
                                
                                جي
                                
                                ٻاهرين
                                
                                
                                گس تي 
                                ... 
                                
                                توهان جي
                                
                                
                                اڳ
                                
                                
                                جي ڏيٺ ويٺ
                                
                                
                                ٿي
                                
                                
                                معلوم 
                                ٿئي؟“ 
                                        
                                
                                ”شدن
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                مان
                                
                                
                                پوريءَ طرح
                                
                                
                                سڃاڻان. پڙهيل
                                
                                
                                لکيل
                                
                                
                                آهي؛ پر
                                
                                
                                جڏهن
                                
                                
                                شدن جهڙا
                                
                                
                                پڙهيل لکيل
                                
                                
                                ماڻهو 
                                ڪهاڻين جي
                                
                                
                                رومانٽڪ هيرو
                                
                                
                                بڻجڻ
                                
                                
                                لڳندا آهن
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                پوءِ واقعي
                                
                                
                                مسئلا نبري
                                
                                
                                نه
                                
                                
                                سگهندا آهن.
                                
                                
                                شدن
                                
                                
                                سان منهنجي
                                
                                
                                واقفيت ڪا نئين
                                
                                
                                ڪانهي.
                                
                                
                                نڪي
                                
                                
                                مون هن
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                ڪو
                                
                                
                                هڪ
                                
                                ٻه
                                
                                ڀيرا
                                
                                
                                روئندي ڏٺو آهي
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                نه
                                
                                
                                ئي هن
                                
                                
                                جي
                                
                                ”پيار
                                
                                ڪهاڻي
                                
                                
                                اهڙي آهي.
                                
                                
                                جنهن
                                
                                
                                تي ويهي
                                
                                
                                ڪاڳر
                                
                                
                                ڪارا
                                
                                
                                ڪجن.
                                
                                
                                اها
                                
                                
                                ئي محبت
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                پراڻي 
                                ڪهاڻي، جيڪا
                                
                                
                                عام
                                
                                
                                رسالن ۾ عام
                                
                                
                                جام
                                
                                ڇپيل
                                
                                
                                هوندي آهي،
                                
                                
                                جن
                                
                                ۾
                                
                                
                                اهو ئي
                                
                                
                                هوندو آهي
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                هڪ 
                                ڇوڪرو، هڪ
                                
                                
                                ڇوڪريءَ
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                پيار
                                
                                ڪندو
                                
                                
                                آهي. پوءِ
                                
                                
                                ڇوڪريءَ
                                
                                
                                جا
                                
                                
                                مائٽ 
                                ٻنهي جي
                                
                                
                                راهه
                                
                                ۾
                                
                                
                                رڪاوٽن جا
                                
                                
                                پهاڙ
                                
                                
                                آڻي بيهاريندا
                                
                                
                                آهن
                                
                                ۽
                                
                                
                                پوءِ ٻئي محبت
                                
                                
                                ڪرڻ
                                
                                
                                وارا
                                
                                
                                پنهنجي پنهنجي
                                
                                
                                دل
                                
                                کان
                                
                                
                                مجبور ٿي نير
                                
                                
                                وهائڻ شروع
                                
                                
                                ڪندا
                                
                                
                                آهن،
                                
                                
                                يا خودڪشي
                                
                                
                                ڪري
                                
                                
                                ڇڏيندا
                                
                                
                                آهن.
                                
                                ڪڏهن
                                
                                
                                وري انهن
                                
                                
                                ڪهاڻين
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                غريبي ۽ سرمائيداريءَ
                                
                                
                                جو
                                
                                
                                چڪر 
                                ڏيکاريل هوندو
                                
                                
                                آهي.
                                
                                
                                جنهن ۾ غريب
                                
                                
                                ڇوڪري
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                امير
                                
                                ڇوڪرِي
                                
                                ٺڪرائي
                                
                                ڇڏيندي
                                
                                
                                آهي ۽ وري
                                
                                
                                امير
                                
                                ڇوڪرو
                                
                                
                                غريب 
                                ڇوڪريءَ کي 
                                ٺڪرائي 
                                ڇڏيندو آهي،
                                
                                
                                يا
                                
                                
                                غريب 
                                ڇوڪريءَ جي
                                
                                
                                محبت
                                
                                
                                جو ناجائز
                                
                                
                                فائدو وٺي،
                                
                                
                                پنهنجون نفساني
                                
                                
                                خواهشون پوريون
                                
                                
                                ڪري
                                
                                
                                کيس
                                
                                
                                ڇڏي
                                
                                
                                ڏيندو
                                
                                
                                آهي.
                                
                                
                                ويچاري 
                                ڇوڪري نير
                                
                                
                                هارڻ
                                
                                
                                ويهي رهندي
                                
                                
                                آهي.
                                
                                
                                اهي 
                                ڪهاڻيون ڪي نيون
                                
                                
                                ڪينهن.
                                
                                
                                يوناني ديو
                                
                                
                                تائن
                                
                                
                                جي قصن
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                ويدن
                                
                                
                                جي ڏند 
                                ڪٿائن کان وٺي
                                
                                
                                اڄڪلهه 
                                ڇپجندڙ ٻه آنڪي
                                
                                
                                رسالن تائين
                                
                                
                                اهي
                                
                                ڪهاڻيون
                                
                                
                                پٿريون پيون
                                
                                
                                آهن،
                                
                                
                                جڏهن کان انسان
                                
                                
                                لکڻ
                                
                                
                                پڙهڻ جو
                                
                                
                                فن
                                
                                
                                سکيو. اهي
                                
                                
                                ڪهاڻيون
                                
                                
                                لکيون ۽ پڙهيون
                                
                                
                                ويون
                                
                                
                                آهن ۽ تنهن
                                
                                
                                هوندي به
                                
                                
                                انهن
                                
                                کي
                                
                                
                                ور ور
                                
                                
                                ڪري
                                
                                
                                لکيو
                                
                                
                                پيو وڃي.
                                
                                
                                ور
                                
                                
                                ور ڪري پڙهيو
                                
                                
                                پيو
                                
                                
                                وڃي. نه
                                
                                
                                لکڻ
                                
                                
                                وارا ٿا 
                                کٽن، نه
                                
                                
                                پڙهڻ
                                
                                
                                وارا.“
                                 
                                        
                                
                                ”تنهنجي
                                
                                
                                ڳالهين
                                
                                
                                مان
                                
                                
                                ته معلوم
                                
                                
                                ٿو
                                
                                
                                ٿئي
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                هو تنهنجو
                                
                                
                                سٺو
                                
                                
                                واقفڪار آهي.
                                
                                
                                پوءِ
                                
                                
                                تون هن
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                اصل
                                
                                ڳالهين
                                
                                کان
                                
                                
                                آگاهه ڇو 
                                ڪونه ٿو 
                                ڪرين؟“ 
                                        
                                
                                ”هن
                                
                                
                                جون
                                
                                ڪجهه
                                
                                
                                حالتون ئي
                                
                                
                                اهڙيون آهن.
                                
                                
                                پيءُ
                                
                                کي
                                
                                
                                جيڪڏهن هڪڙو
                                
                                
                                پٽ
                                
                                
                                هجي ته
                                
                                
                                تون
                                
                                
                                سمجهي سگهين
                                
                                
                                ٿو
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                هن جو
                                
                                
                                ان
                                
                                
                                سان 
                                ڪهڙو ۽ 
                                ڪيترو پيار
                                
                                
                                ٿي
                                
                                
                                سگهي
                                
                                ٿو،
                                
                                
                                جنهن ڪري ئي
                                
                                
                                شدن
                                
                                
                                جو پيءُ
                                
                                
                                پٽ
                                
                                
                                جي سلسلي
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                نهايت ئي
                                
                                
                                جذباتي ماڻهو
                                
                                
                                آهي.
                                
                                
                                بيٺل ماڻهو
                                
                                
                                آهي
                                
                                ۽
                                
                                
                                اٺ _ 
                                ڪوهيءَ ۾ هن
                                
                                
                                جو
                                
                                
                                مٽ 
                                ڪوبه 
                                ڪونهي. راڄ
                                
                                
                                برادريءَ جا
                                
                                
                                سڀ
                                
                                
                                تڪرار شدن
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                پيءُ وٽ
                                
                                
                                فيصلي لاءِ
                                
                                
                                ايندا آهن
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                پنا 
                                .. 
                                
                                شدن
                                
                                
                                جي ئي
                                
                                
                                ڳوٺ
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                هڪ معمولي
                                
                                
                                هاريءَ جي
                                
                                
                                ڌيءَ،
                                
                                
                                ٻين
                                
                                
                                هارياڻين سنئون
                                
                                
                                هوءَ
                                
                                
                                پڻ پوکن
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                گاهه
                                
                                ڪندي
                                
                                
                                يا ووڻن
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                چونڊ تي
                                
                                
                                ڦٽيون
                                
                                
                                چونڊيندي 
                                ڏسبي هئي،
                                
                                
                                تنهن
                                
                                کي
                                
                                
                                به اچي
                                
                                
                                ست
                                
                                
                                سال ٿيا آهن.
                                
                                
                                سمجهان ٿو ته
                                
                                
                                انهن
                                
                                
                                ستن سالن
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                اها
                                
                                
                                پنا، پنا
                                
                                
                                ڪانه
                                
                                
                                رهي
                                
                                
                                هوندي، جنهن
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                شروع
                                
                                
                                شروع ۾ شدن
                                
                                
                                پيار
                                
                                ڪيو
                                
                                
                                هوندو. پر
                                
                                
                                انهيءَ سڄي
                                
                                
                                روڄ
                                
                                
                                راڙي، 
                                ڳوڙهن، نيرن،
                                
                                
                                لڙڪن، هنجن
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                سڏڪن
                                
                                
                                جي تر
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                ڪيڏي
                                
                                
                                نه
                                
                                
                                مختصر 
                                ڪهاڻي آهي!
                                
                                
                                پنا
                                
                                
                                بيوفا 
                                ڪانه آهي.
                                
                                
                                شدن
                                
                                
                                مون کي قسم
                                
                                
                                کڻي
                                
                                
                                ٻڌايو،
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                پنا، هن
                                
                                
                                لاءِ
                                
                                
                                هر 
                                ڳالهه ڪئي آهي
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                ڪندي
                                
                                
                                رهي
                                
                                ٿي،
                                
                                
                                جا ڪا به
                                
                                
                                عورت
                                
                                
                                محبت کان مجبور
                                
                                
                                ٿي
                                
                                
                                ڪري
                                
                                
                                سگهي
                                
                                ٿي.
                                
                                ڳالهه
                                
                                
                                ته بس
                                
                                
                                ايتري آهي
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                شدن جو
                                
                                
                                پيءُ
                                
                                
                                امير ماڻهو
                                
                                
                                آهي.
                                
                                
                                شدن پاڻ
                                
                                
                                هڪ
                                
                                
                                پڙهيل 
                                ڳڙهيل ماڻهو
                                
                                
                                آهي
                                
                                ۽
                                
                                
                                پنا هڪ
                                
                                
                                غريب
                                
                                
                                هاريءَ جي
                                
                                
                                جاهل
                                
                                ڌيءَ
                                
                                
                                آهي. پر
                                
                                
                                هاڻي
                                
                                
                                ته پنا
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                هڪ غريب
                                
                                
                                هاريءَ سان
                                
                                
                                شادي
                                
                                
                                به ٿي چڪي
                                
                                
                                آهي.
                                
                                
                                هوءَ جُوءِ
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                رئيس جي
                                
                                
                                نونهن ڪين ٿي ٿي سگهي.
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                انهيءَ 
                                ڳالهه جو
                                
                                
                                شدن
                                
                                کي
                                
                                
                                احساس آهي،
                                
                                
                                پر
                                
                                
                                پوءِ شدن
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                پنهنجي پيءُ
                                
                                
                                جو
                                
                                
                                پيار جو
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                هن جي قربانين
                                
                                
                                جو
                                
                                
                                به احساس
                                
                                
                                آهي.
                                
                                
                                پنا به
                                
                                
                                ڪجهه
                                
                                
                                قربانيون 
                                ڪيون آهن،
                                
                                
                                شدن
                                
                                
                                جي پيءُ
                                
                                
                                به
                                
                                ڪجهه
                                
                                
                                قربانيون 
                                ڪيون آهن،
                                
                                
                                ڪنهن
                                
                                
                                وڌيڪ
                                
                                
                                مان لهڻو،
                                
                                
                                سو
                                
                                
                                شدن نبيري
                                
                                
                                نه
                                
                                
                                سگهيو آهي!“ 
                                        
                                
                                مون
                                
                                کانئس
                                
                                
                                پڇيو، ”ته نيٺ
                                
                                
                                ڇا
                                
                                
                                ٿيڻ
                                
                                
                                گهرجي؟“ 
                                        
                                
                                ”اهي
                                
                                
                                سڀ
                                
                                
                                سوال آهن،
                                
                                
                                جن
                                
                                ڏانهن
                                
                                ٽئگور
                                
                                
                                به هڪ
                                
                                
                                شعر
                                
                                ”شاعر
                                
                                
                                جي شڪست“
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                چيو
                                
                                
                                آهي ته
                                
                                
                                ڪير
                                
                                
                                اهي
                                
                                
                                سلجهائي، ان
                                
                                
                                شعر
                                
                                ۾
                                
                                
                                هڪڙو راجا
                                
                                
                                نارائڻ هو.
                                
                                
                                هڪڙي
                                
                                
                                راجڪماري اجيتا
                                
                                
                                هئي،
                                
                                
                                هڪڙو شاعر
                                
                                
                                شيکر
                                
                                
                                هو ۽ هڪڙو
                                
                                
                                لفظن
                                
                                
                                جو جوهري
                                
                                
                                پنڊارڪ هو،
                                
                                
                                هڪڙي
                                
                                
                                هيرن جي
                                
                                
                                مالا
                                
                                
                                راجا جي
                                
                                
                                ڳچيءَ
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                هئي
                                
                                ۽
                                
                                
                                هڪڙي جئي
                                
                                
                                مالا
                                
                                
                                راجڪماريءَ اجيتا
                                
                                
                                وٽ
                                
                                
                                هئي. ڇا ٿيڻ گهرجي؟
                                
                                
                                ڪير
                                
                                
                                ڪهڙي
                                
                                
                                مالا
                                
                                
                                پائي؟ 
                                ڪڏهن پائي؟
                                
                                
                                ڇو
                                
                                
                                پائي؟ تون
                                
                                
                                اهو
                                
                                ڏس،
                                
                                
                                ته 
                                ڪهڙيءَ طرح
                                
                                
                                اسانجا سڀ
                                
                                
                                اديب
                                
                                ڪونه
                                
                                ڪو
                                
                                
                                سوال کڻي سلجهائڻ
                                
                                
                                جي
                                
                                ڪوشش
                                
                                ڪري
                                
                                
                                رهيا آهن،
                                
                                
                                ويچارا 
                                ڪَتن به
                                
                                
                                پيا
                                
                                ڪنبن
                                
                                
                                به پيا.
                                
                                
                                رابندر ناٿ
                                
                                
                                ٽئگور
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                هاڻي هن
                                
                                
                                دنيا
                                
                                
                                مان وئي
                                
                                
                                به
                                
                                ڪافي
                                
                                
                                عرصو گذري
                                
                                
                                چڪو
                                
                                
                                آهي؛ پر هاڻي
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                اڻ ميا
                                
                                
                                ٽئگور
                                
                                
                                نڪري
                                
                                
                                پيا آهن،
                                
                                
                                کوڙ
                                
                                
                                ئي
                                
                                
                                ته آهن،
                                
                                
                                ڏاڍو
                                
                                
                                آسائتو ماحول
                                
                                
                                آ
                                
                                ڀاءُ!
                                
                                
                                انهيءَ 
                                ڳالهه جو
                                
                                
                                يقين
                                
                                
                                نه بلڪه
                                
                                
                                ان
                                
                                
                                تي ايمان
                                
                                
                                اٿم،
                                
                                
                                ته سُهڻو
                                
                                
                                سمو
                                
                                
                                اچڻو آهي
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                ضرور
                                
                                
                                ايندو. خوشين
                                
                                
                                ڀريو
                                
                                
                                اهو
                                
                                
                                سج اڀرڻو
                                
                                
                                آهي
                                
                                ۽
                                
                                
                                ضرور اڀرندو.“ 
                                        
                                
                                منهن
                                
                                
                                مٿي 
                                ڪري، چنڊ
                                
                                
                                ڏانهن
                                
                                
                                ڏسي
                                
                                
                                چوڻ
                                
                                
                                لڳو:
                                
                                ”هوا
                                
                                ۾
                                
                                
                                خنڪي اچي
                                
                                
                                وئي
                                
                                
                                آهي، تنهنجو
                                
                                
                                ڇا
                                
                                
                                خيال
                                
                                
                                آهي.“ 
                                        
                                
                                ”جيئن
                                
                                
                                تنهنجي صلاح.“
                                
                                
                                مون
                                
                                
                                سندس 
                                ڳالهه سمجهندي
                                
                                
                                چيو.
                                
                                
                                هن جو
                                
                                
                                مطلب
                                
                                
                                هو ته
                                
                                
                                اڃان
                                
                                
                                اڳتي هلون. 
                                        
                                
                                هلندي مون
                                
                                
                                کانئس
                                
                                
                                پڇيو:
                                
                                
                                ”حفيظ .. 
                                
                                “ 
                                        
                                
                                هن
                                
                                
                                شايد نه 
                                ٻڌو، تڏهن
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                هن ڪو به
                                
                                
                                جواب
                                
                                
                                نه 
                                ڏنو. 
                                        
                                
                                ”ٻُڌ .. 
                                
                                “ مون
                                
                                
                                سندس
                                
                                ڌيان
                                
                                ڇڪائڻ
                                
                                
                                لاءِ چيو. 
                                        
                                
                                ”چهءُ .. 
                                
                                “ 
                                        
                                
                                ”ڀلا
                                
                                
                                اهو
                                
                                
                                اميدن جو
                                
                                
                                سج
                                
                                ڇا
                                
                                
                                پنهنجو پاڻ
                                
                                
                                ئي
                                
                                
                                اڀرندو؟“ 
                                        
                                
                                هن
                                
                                
                                مون 
                                ڏانهن غور
                                
                                
                                سان
                                
                                ڏٺو.
                                
                                
                                لڪڻ کي آڱرين
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                گول
                                
                                ڦيرائڻ
                                
                                
                                لڳو، شايد
                                
                                
                                ڪجهه
                                
                                
                                سوچي
                                
                                
                                رهيو هو. 
                                        
                                
                                ”هڪ
                                
                                
                                ئي
                                
                                
                                اڻ تڻ،
                                
                                
                                هڪ
                                
                                
                                ئي خيال
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                هڪ
                                
                                
                                ئي فڪر
                                
                                
                                منهنجي دماغ
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                سمايل رهيو
                                
                                
                                آهي
                                
                                ۽
                                
                                
                                اهو خيال
                                
                                
                                هيءَ
                                
                                
                                آهي ته
                                
                                
                                آئون
                                
                                
                                نيٺ 
                                ڪيان ته
                                
                                
                                ڇا
                                
                                
                                ڇا
                                
                                
                                ڪيان؟
                                
                                
                                بڻجان ته
                                
                                
                                ڇا
                                
                                
                                بڻجان!
                                
                                ڇاڪاڻ
                                
                                
                                ته هن
                                
                                
                                سماج
                                
                                کي
                                
                                
                                ته نيٺ
                                
                                
                                بدلائڻو آهي،
                                
                                
                                سندس
                                
                                
                                دستورن ۽ خيالن
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                ڦيرو
                                
                                
                                آڻڻو
                                
                                
                                پوندو، انهيءَ
                                
                                
                                لاءِ
                                
                                
                                گهٽ ۾ گهٽ
                                
                                
                                آئيندي جو
                                
                                
                                انسان، انسان
                                
                                
                                بڻجي
                                
                                
                                سگهي. تڏهن
                                
                                
                                مون
                                
                                
                                پنهنجي سر
                                
                                
                                ڪجهه
                                
                                
                                نه
                                
                                ڪجهه
                                
                                ڪري
                                
                                
                                وٺڻ جو
                                
                                
                                پڪو
                                
                                
                                پهه ڪيو ۽ تڏهن
                                
                                
                                دل
                                
                                
                                چيو ته
                                
                                
                                ڊاڪٽر
                                
                                
                                ٿيان،
                                
                                
                                پر
                                
                                
                                خيال وري
                                
                                
                                انجنيئريءَ جو
                                
                                
                                آيو،
                                
                                ڪليڪٽري،
                                
                                
                                مختيارڪاري، صوبيداري،
                                
                                
                                واپار، چوريون،
                                
                                
                                ڌاڙا،
                                
                                
                                فريب، جوا
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                فقيري سڀ
                                
                                
                                هڪ
                                
                                
                                هڪ ڪري دماغ
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                داخل
                                
                                ٿيا،
                                
                                
                                پر افسوس
                                
                                
                                جو
                                
                                
                                مان سڀ
                                
                                
                                ڪجهه
                                
                                
                                هڪ
                                
                                
                                ئي وقت
                                
                                
                                بڻجي
                                
                                
                                نٿو سگهان!
                                
                                
                                سڄا
                                
                                
                                سارا ٻه مهينا
                                
                                
                                سوچيندو رهيس.
                                
                                
                                ان
                                
                                
                                وچ ۾ ، پنهنجو
                                
                                
                                ننڍڙو گهر
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                ان
                                
                                ۾
                                
                                
                                رهندڙ زيبو،
                                
                                
                                حسنا
                                
                                ۽
                                
                                
                                امي ياد
                                
                                
                                آيا.
                                
                                
                                بابي جي
                                
                                
                                جيئري جو
                                
                                
                                به
                                
                                
                                زمانو ياد
                                
                                
                                آيو.
                                
                                
                                امڙ جي
                                
                                
                                حالت
                                
                                ۽
                                
                                ڏکن
                                
                                ڏاکڙن
                                
                                
                                تي به
                                
                                
                                ويچار 
                                ڪيم. هُن
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                آسن، اميدن
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                تمنائن تي
                                
                                
                                به
                                
                                
                                غور ڪيم ۽ هن
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                پورهئي کي به
                                
                                
                                ساريم. اهي
                                
                                
                                ڏينهن
                                
                                
                                جڏهن
                                
                                
                                آئون بيمار
                                
                                
                                هيس
                                
                                ۽
                                
                                
                                هوءَ سڄي
                                
                                
                                رات
                                
                                
                                منهنجي سيرانديءَ
                                
                                
                                کان
                                
                                
                                ويهي
                                
                                
                                گونگيون هنجون
                                
                                
                                هاريندي هئي.
                                
                                
                                بابي
                                
                                
                                جي امڙ
                                
                                
                                سان
                                
                                
                                اجائي هلت
                                
                                
                                به
                                
                                
                                ياد آئي،
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                اهو
                                
                                
                                به خيال
                                
                                
                                آيم،
                                
                                
                                ته بابي
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                روش سهڻ
                                
                                
                                رڳو
                                
                                
                                هُن جو
                                
                                
                                ئي
                                
                                ڪم
                                
                                
                                هو، ٻيو هوند
                                
                                
                                اصل
                                
                                ڪين
                                
                                
                                سهي سگهي
                                
                                
                                ها.
                                
                                
                                سندس نشو
                                
                                
                                ڪري
                                
                                
                                گهر
                                
                                
                                اچڻ ۽ پوءِ
                                
                                
                                گارگند، مارڪُٽ
                                
                                
                                سڀ
                                
                                
                                ياد آيا.
                                
                                
                                لوليون 
                                ڏيندي هوءَ
                                
                                
                                دعائون گهرندي
                                
                                
                                هئي،
                                
                                
                                مون لاءِ
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                منهنجي 
                                ڀينرن لاءِ
                                
                                
                                چوندي هئي:
                                
                                
                                ”لال
                                
                                
                                وڏو
                                
                                ٿيندو،
                                
                                
                                ته 
                                ڪليڪٽر 
                                ٿيندو“ پوءِ،
                                
                                
                                پوءِ
                                
                                
                                هُن جي
                                
                                
                                هوائي قلعن
                                
                                
                                جو
                                
                                ڊگهو
                                
                                
                                زنجير جڙي
                                
                                
                                ويندو هو.
                                
                                
                                بنگلا، محل،
                                
                                
                                ماڙيون، 
                                ڪارون، نوڪر
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                ٻانهيون،
                                
                                
                                سڀ
                                
                                
                                انهيءَ زنجير
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                ڪڙن
                                
                                
                                مثل
                                
                                
                                جڙي ويندا
                                
                                
                                هئا
                                
                                ۽
                                
                                
                                امڙ انهيءَ
                                
                                
                                زنجير کي پاڻ
                                
                                
                                کان
                                
                                
                                به
                                
                                
                                پيارو سمجهندي
                                
                                
                                هئي
                                
                                ۽
                                
                                
                                پڪ اڄ
                                
                                
                                به
                                
                                
                                سمجهندي هوندي 
                                ... 
                                
                                سوچيم ته
                                
                                
                                صوبيدار 
                                ٿيان، پوليس
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                نوڪري ملندم
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                ماڻهن تي
                                
                                
                                رعب
                                
                                ٿيندو،
                                
                                
                                دشمنن کي دهشت
                                
                                
                                ٿيندي،
                                
                                
                                پگهار سٺي،
                                
                                
                                اُپت
                                
                                
                                جهجهي 
                                ٿيندم. شادي
                                
                                
                                ڪندس،
                                
                                
                                گهر
                                
                                ٺاهينديس
                                
                                ۽
                                
                                
                                سکيو ستابو
                                
                                
                                رهندس. مگر
                                
                                
                                وري
                                
                                
                                خيال آيو،
                                
                                
                                انهيءَ 
                                ڏينهن جو،
                                
                                
                                جڏهن
                                
                                
                                پوليس وارن
                                
                                
                                چاچي
                                
                                
                                خان محمد
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                تلاشي ورتي
                                
                                
                                هئي،
                                
                                
                                چاچيءَ زينب
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                دڙڪا
                                
                                ڏنا
                                
                                
                                هئائون ۽ چاچا
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                ٻڌي
                                
                                
                                ويا
                                
                                
                                هئا. 
                                ڪهڙو 
                                ڏوهه ڪيو هئائين؟
                                
                                
                                اهو
                                
                                
                                ئي نه،
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                مختيارڪار جي
                                
                                
                                اڍنگي هلت
                                
                                
                                جي
                                
                                ڳالهه
                                
                                ٿي
                                
                                ڪيائين.
                                
                                
                                پوءِ انهيءَ
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                ڪوڙ
                                
                                
                                ته
                                
                                ڪين
                                
                                
                                هو. مختيارڪار
                                
                                
                                هيو
                                
                                
                                به ته
                                
                                
                                رشوتخور، ظالم
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                ڊوهي.
                                
                                
                                انهن
                                
                                ڳالهين
                                
                                کي
                                
                                
                                ويچاريندي، آئون
                                
                                
                                نيٺ
                                
                                
                                انهيءَ نتيجي
                                
                                
                                تي
                                
                                
                                پهتس، ته
                                
                                
                                آئون
                                
                                
                                انهن مان
                                
                                
                                ڪو
                                
                                
                                به
                                
                                
                                هڪ بڻيس،
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                مون کي به
                                
                                
                                ائين
                                
                                
                                ئي 
                                ڪرڻو پوندو،
                                
                                
                                جيئن
                                
                                
                                هو پيا
                                
                                
                                ڪن.
                                
                                
                                رشوت
                                
                                ۽
                                
                                
                                رساڪاريءَ جي
                                
                                
                                انهيءَ لنبي
                                
                                
                                ڏور
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                هزار
                                
                                
                                وڪڙ آهن،
                                
                                
                                اعتبار ڪر. سچ
                                
                                
                                ٿو
                                
                                
                                چوان، انهن
                                
                                
                                نوڪرين سان
                                
                                
                                رشوت
                                
                                
                                جو اصل
                                
                                
                                ناتو
                                
                                
                                آهي، نه
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                پوءِ نوڪريءَ
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                سلامتي اصل
                                
                                
                                ڪين
                                
                                
                                آهي.
                                
                                
                                هروڀرو جيڪو
                                
                                
                                ايمانداريءَ تي
                                
                                
                                لهي،
                                
                                
                                پيريءَ ويل
                                
                                
                                پينشن وٺڻ
                                
                                
                                تي اهو 
                                ڏوڪڙ ڪين جڙيس،
                                
                                
                                جو
                                
                                ٻچا
                                
                                
                                سکيا ڪري سگهي.
                                
                                
                                سندم
                                
                                
                                هڪ دوست
                                
                                
                                آهي
                                
                                ”رند“،
                                
                                
                                هو پڻ
                                
                                
                                ان
                                
                                کاتي
                                
                                ۾
                                
                                
                                نوڪري 
                                ڪندو آهي،
                                
                                
                                جنهن
                                
                                ۾
                                
                                
                                مختيارڪار ڪم 
                                ڪندا آهن،
                                
                                
                                چوندو آهي:
                                
                                
                                ”جيڪو
                                
                                
                                ماڻهو اسان
                                
                                
                                جي
                                
                                کاتي
                                
                                ۾
                                
                                
                                رهي، رشوت نه ٿو
                                
                                
                                وٺي،
                                
                                
                                تنهن کي 
                                ڦاسيءَ تي
                                
                                
                                چاڙهڻ گهرجي،
                                
                                
                                ڇو
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                رشوت اسان
                                
                                
                                جي
                                
                                کاتي
                                
                                
                                جو دستور
                                
                                
                                آهي،
                                
                                ۽
                                
                                
                                جيڪو دستور
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                ڀڃندو،
                                
                                
                                سو
                                
                                
                                باغي چئبو
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                جنهن
                                
                                
                                لاءِ سڀني
                                
                                
                                ملڪن
                                
                                ۾
                                
                                
                                ساڳي سزا
                                
                                
                                آهي،
                                
                                
                                يعني موت.“
                                
                                
                                سو
                                
                                
                                اتان خيال
                                
                                
                                هٽيو
                                
                                
                                ته 
                                ڊاڪٽري 
                                
                                
                                ۽انجنيئري دماغ
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                ڦرڻ
                                
                                
                                لڳيون، پر
                                
                                
                                پوءِ
                                
                                
                                نيٺ انهيءَ
                                
                                
                                لاءِ
                                
                                
                                به ساڳي
                                
                                
                                فيصلي تي
                                
                                
                                پهتس، اتي
                                
                                
                                به
                                
                                
                                ساڳي رشوتخوريءَ
                                
                                
                                جي
                                
                                ڌُم
                                
                                
                                لڳي پئي
                                
                                
                                آهي،
                                
                                
                                ان ڪري منهنجو
                                
                                
                                وڃڻ
                                
                                
                                عبث هو 
                                .. .. 
                                
                                “
                                
                                
                                ڳالهائيندي
                                
                                
                                هوسانت ٿي ويو.
                                
                                
                                رستي
                                
                                ۾
                                
                                
                                پٿرن جو
                                
                                
                                ڍير
                                
                                
                                پيو
                                
                                
                                هو. تنهن
                                
                                
                                ڏانهن
                                
                                
                                وڃي
                                
                                
                                ويٺو 
                                .. 
                                وري
                                
                                
                                پنهنجي 
                                ڳالهه جاري
                                
                                
                                رکندي، چوڻ
                                
                                
                                لڳو: 
                                        
                                
                                ”تنگ
                                
                                
                                ٿي
                                
                                
                                مون
                                
                                
                                سوچيو، ته
                                
                                
                                وڃي
                                
                                ٿو
                                
                                ڪو
                                
                                
                                چور 
                                ڌاڙيل بڻجان.
                                
                                
                                ڌاڙا
                                
                                
                                هڻندس ۽ گذر
                                
                                
                                ڪندس.
                                
                                
                                اميرن کان 
                                کسي، غريبن
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                ڏيندس؛ پر
                                
                                
                                وري
                                
                                
                                سوچڻ لڳس،
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                آخر 
                                ڪيئن خبر
                                
                                
                                پوي،
                                
                                
                                ته 
                                ڪنهن وٽ
                                
                                
                                ڪيتري
                                
                                
                                ناحق
                                
                                
                                جي مايا
                                
                                
                                آهي.
                                
                                ڌاڙا
                                
                                
                                هڻندي، ته
                                
                                
                                اصل
                                
                                
                                خبر 
                                ڪانه پوندي
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                تنهن
                                
                                کانسواءِ
                                
                                
                                پنهنجي جيئڻ
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                سامان ڪرڻ لاءِ
                                
                                
                                ڪنهن
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                مارڻ 
                                .... 
                                
                                ڪهڙو
                                
                                
                                نه
                                
                                
                                خراب ڪم آهي
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                اهڙيءَ طرح
                                
                                
                                ٻيون انيڪ
                                
                                
                                اوڻايون پسي،
                                
                                
                                انهيءَ 
                                ڌنڌيءَ کان به
                                
                                
                                دل
                                
                                ڌڌڪو
                                
                                کاڌو.“
                                
                                
                                هو وري
                                
                                
                                ماٺ
                                
                                ٿي
                                
                                
                                ويو. لڪڻ
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                پٿرن
                                
                                
                                تي هڻڻ
                                
                                
                                لڳو.
                                
                                
                                مان به
                                
                                
                                وڌي
                                
                                
                                وڃي سندس
                                
                                
                                ڀرسان
                                
                                
                                پٿرن
                                
                                
                                تي ويٺس. 
                                        
                                
                                ”رهي
                                
                                
                                فقيري، سا
                                
                                
                                گهڻو
                                
                                
                                دماغ ۾ گهر
                                
                                
                                ڪري
                                
                                
                                ويٺي. فقيريءَ
                                
                                
                                تي
                                
                                ڪيترا
                                
                                ڀيرا
                                
                                ڪتاب
                                
                                
                                پڙهيم، مگر
                                
                                
                                هر
                                
                                
                                حالت ۾ لاڳاپا
                                
                                
                                لاهڻ
                                
                                
                                ضروري هئا.
                                
                                
                                سوچڻ
                                
                                
                                ويٺس ته
                                
                                
                                جيڪڏهن لاڳاپا
                                
                                
                                لاهڻا ئي
                                
                                
                                آهن،
                                
                                
                                ته پوءِ
                                
                                
                                ڇو
                                
                                
                                نه
                                
                                
                                اهڙو ڪم 
                                ڪجي، جو
                                
                                
                                هي
                                
                                
                                لکن جا
                                
                                
                                لک
                                
                                
                                ماڻهو مصيبتن
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                پيا
                                
                                ڳاهه
                                
                                ٿين،
                                
                                
                                تن کي آجي
                                
                                
                                ڪرڻ
                                
                                
                                جو
                                
                                ڪو
                                
                                
                                سامان 
                                ٿئي. پنهنجي
                                
                                
                                ڳوٺ
                                
                                
                                توڙي
                                
                                
                                هتانجي ماڻهن
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                رهڻي 
                                ڪرڻي انهن
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                سماجڪ جوڙجڪ
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                انهيءَ اندر
                                
                                
                                رکيل
                                
                                
                                اوڻاين تي
                                
                                
                                غور
                                
                                ڪيم
                                
                                ۽
                                
                                
                                نيٺ آئون
                                
                                
                                ان
                                
                                
                                فيصلي تي
                                
                                
                                پهتس، ته
                                
                                
                                مون
                                
                                کي
                                
                                
                                هن سماج
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                ڌارڻ
                                
                                
                                گهرجي. تون
                                
                                
                                پڇندين 
                                ڇو؟“ هو
                                
                                
                                پٿرن
                                
                                
                                تان ٽپ ڏئي اٿيو
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                اڳٺي
                                
                                
                                هلڻ لڳو. 
                                        
                                
                                ”ته
                                
                                
                                ٻُڌ،
                                
                                
                                اسانجي هن
                                
                                
                                موجوده سماج
                                
                                
                                ۾،
                                
                                
                                جا
                                
                                
                                غريب ۽ امير
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                ورڇ رکي
                                
                                
                                ويئي
                                
                                
                                آهي، اوچ
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                نيچ
                                
                                ۾
                                
                                
                                فرق رکيو
                                
                                
                                ويو
                                
                                
                                آهي، سو
                                
                                
                                دراصل اسانجي
                                
                                
                                سڀني
                                
                                
                                مصيبتن جو
                                
                                
                                ڪارڻ
                                
                                
                                آهي.
                                
                                
                                اسانجا 
                                ڊاڪٽر توڙي
                                
                                
                                فوجدار، 
                                ڪلاڪ توڙي
                                
                                
                                ڪاراوا،
                                
                                
                                سڀ
                                
                                
                                مجبور آهن
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                رشوت وٺن،
                                
                                
                                ظلم
                                
                                ڪن
                                
                                ۽
                                
                                
                                بيداد نگري
                                
                                
                                مچائن، ڇو ته
                                
                                
                                سندن
                                
                                
                                مٿان هردم
                                
                                
                                غربت
                                
                                
                                جي ٻه مُنهين
                                
                                
                                ترار
                                
                                
                                لڙڪيل رهي
                                
                                
                                ٿي،
                                
                                
                                هو
                                
                                
                                هميشه انهيءَ
                                
                                
                                کان
                                
                                
                                پاڻ
                                
                                
                                بچائڻ جي
                                
                                
                                ڪوشش
                                
                                
                                ڪن
                                
                                
                                ٿا.
                                
                                
                                لک
                                
                                
                                نه پر
                                
                                
                                ڪروڙ
                                
                                
                                ميڙي
                                
                                
                                به هنن
                                
                                
                                جو
                                
                                ڀڀ
                                
                                
                                نٿو 
                                ڀرجي، ڇو ته
                                
                                
                                غربت
                                
                                
                                جو ڀوت سندن پويان ايترو ته تکو ٿي ٿو لڳو اچي جيترو تکو هو انهيءَ کان 
                                ڀڄڻ جي ڪوشش ٿا
                                
                                
                                ڪن.
                                
                                
                                هو
                                
                                ڄاڻن
                                
                                ٿا
                                
                                
                                ته 
                                ڪروڙ 
                                کُٽڻ جي
                                
                                
                                شيءِ
                                
                                
                                آهن ۽ کٽي ويندا.
                                
                                
                                ويچارا هاريل
                                
                                
                                جواري 
                                ڄاڻن ٿا ته
                                
                                
                                هيءَ
                                
                                
                                جُوا آهي،
                                
                                
                                ڄاڻن
                                
                                
                                ٿا
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                انهيءَ ميڙ
                                
                                
                                مڙيان مان
                                
                                
                                ڪجهه
                                
                                
                                ڪين
                                
                                
                                ورندو، تنهن
                                
                                
                                هوندي به
                                
                                
                                ميڙ
                                
                                
                                ميڙان کان مُڙن
                                
                                
                                ڪين
                                
                                
                                ٿا.
                                
                                
                                ظلم
                                
                                ڪري
                                
                                
                                ميڙن ٿا، ناحق
                                
                                
                                ڪري
                                
                                
                                ميڙن
                                
                                ٿا
                                
                                ۽
                                
                                
                                ميڙيندا رهن
                                
                                
                                ٿا،
                                
                                
                                جيئن
                                
                                ڪو
                                
                                
                                هاريل جواري،
                                
                                
                                جوا
                                
                                
                                مان اٿڻ
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                سَڌ ئي
                                
                                
                                نه
                                
                                ڪندو
                                
                                
                                هجي. هجڻ
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                ائين 
                                کپندو هو،
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                اسان انهيءَ
                                
                                
                                ميڙ
                                
                                
                                ميڙاڻ کي ڇڏي ڪا اهڙي
                                
                                
                                روش
                                
                                
                                اختيار 
                                ڪريون، جو
                                
                                
                                اسان
                                
                                کي
                                
                                
                                ميڙڻ جي
                                
                                
                                ضرورت ئي
                                
                                
                                نه
                                
                                
                                پوي، جيئن
                                
                                
                                اسان
                                
                                
                                انهيءَ مايا
                                
                                
                                کانسواءِ
                                
                                
                                به
                                
                                
                                پاڻ سکيا
                                
                                
                                ستابا، سلامت
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                آسودا سمجهون،
                                
                                
                                مگر
                                
                                
                                ائين نه
                                
                                
                                آهي 
                                .. 
                                
                                البت
                                
                                
                                ائين 
                                .. 
                                
                                ٿي ضرور
                                
                                
                                سگهي
                                
                                ٿو 
                                .. 
                                
                                رڳو
                                
                                
                                جيڪڏهن اسين
                                
                                
                                سڀ
                                
                                
                                گڏجي هر
                                
                                
                                ٻار
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                پالنا ۽ پوڙهي
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                سار سنڀال
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                ذميواري پاڻ
                                
                                
                                تي
                                
                                کڻون
                                
                                
                                ته ائين
                                
                                
                                ٿي
                                
                                
                                پوندو. پوءِ
                                
                                
                                ڪنهن
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                رشوتخوريءَ جي
                                
                                
                                ضرورت 
                                ڪانه پوندي،
                                
                                
                                پوءِ
                                
                                ڪنهن
                                
                                کي
                                
                                ڦر
                                
                                ڪرڻ
                                
                                
                                جي ضرورت
                                
                                
                                ڪانه
                                
                                
                                پوندي. ڇو ته
                                
                                
                                کيس
                                
                                
                                پڪ
                                
                                
                                هوندي ته
                                
                                
                                سندس
                                
                                ٻارن
                                
                                
                                جي سار
                                
                                
                                لهڻ
                                
                                
                                لاءِ هيڏو
                                
                                
                                سارو
                                
                                
                                سماج ويٺو
                                
                                
                                آهي
                                
                                ۽
                                
                                
                                سندس پيريءَ
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                لٺ بڻجڻ
                                
                                
                                لاءِ
                                
                                
                                پوري قوم
                                
                                
                                تيار
                                
                                
                                آهي، پوءِ
                                
                                
                                هن
                                
                                کي
                                
                                
                                لٽ مچائي،
                                
                                
                                مايا
                                
                                
                                ميڙڻ جي
                                
                                
                                ضرورت 
                                ڪانه رهندي،
                                
                                
                                ڇو
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                آخر به
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                مايا اسين
                                
                                
                                انهيءَ لاءِ
                                
                                
                                طلبيندا آهيون
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                انهيءَ سان
                                
                                
                                سک،
                                
                                
                                سهنجائي ۽ سلامتي
                                
                                
                                خريد
                                
                                ڪري
                                
                                
                                سگهون. پر
                                
                                
                                اهو
                                
                                ڪير
                                
                                ڪري؟ 
                                        
                                
                                هيڏن
                                
                                
                                سارن 
                                ٻارن جي
                                
                                
                                سار
                                
                                
                                جو ذمو
                                
                                
                                ڪير
                                
                                
                                کڻي؟ 
                                        
                                
                                ڪير
                                
                                
                                هيترن پوڙهن
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                پيريءَ جوسهارو
                                
                                
                                بڻجي؟ 
                                        
                                
                                ”موجوده
                                
                                
                                سماج
                                
                                
                                ته انهيءَ
                                
                                
                                لائق
                                
                                
                                آهي ئي
                                
                                
                                ڪين.“ 
                                        
                                
                                وچ
                                
                                ۾
                                
                                
                                سوال ڪيم:
                                
                                ”ته
                                
                                
                                پوءِ نيٺ
                                
                                
                                ڇا
                                
                                
                                ٿيڻ
                                
                                
                                گهرجي؟“ 
                                        
                                
                                ”مون
                                
                                
                                چيو
                                
                                
                                ته پيارا،
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                انهيءَ سماج
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                بدلائڻو پوندو.
                                
                                
                                ان
                                
                                
                                جي رواجن،
                                
                                
                                دستورن ۽ خيالن
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                ڦيرو
                                
                                
                                آڻڻو
                                
                                
                                پوندو، انهيءَ
                                
                                
                                لاءِ
                                
                                
                                ته گهٽ
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                گهٽ
                                
                                
                                آئيندي جو
                                
                                
                                انسان، انسان
                                
                                
                                بڻجي
                                
                                
                                سگهي.“ هو
                                
                                
                                ماٺ
                                
                                ڪري
                                
                                
                                هلڻ لڳو.
                                
                                
                                گهڻي
                                
                                
                                دير اسان
                                
                                
                                ٻنهي
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                وچ ۾ ماٺ
                                
                                
                                هئي.
                                
                                
                                پريان 
                                ڪٿان 
                                ڪنهن ڪڪڙ جي
                                
                                
                                ٻانگ
                                
                                
                                جو
                                
                                
                                آواز 
                                ٻڌي، مون
                                
                                
                                حفيظ
                                
                                ڏانهن
                                
                                
                                نهاريون. اتفاق
                                
                                
                                سان
                                
                                
                                حفيظ به
                                
                                
                                مون
                                
                                ڏانهن
                                
                                ڏسڻ
                                
                                
                                لڳو. 
                                ”اهي سڀ
                                
                                
                                سوچون امڙ
                                
                                
                                کان
                                
                                
                                ان
                                
                                ڪارڊ
                                
                                
                                جي اچڻ
                                
                                
                                تي
                                
                                
                                پيدا 
                                ٿيون هيون،
                                
                                
                                جنهن
                                
                                
                                جو هن
                                
                                
                                جواب
                                
                                
                                به گهريو
                                
                                
                                هو.
                                
                                
                                سو خط
                                
                                
                                منهنجي لاءِ
                                
                                
                                ڏاڍو
                                
                                
                                اهم
                                
                                
                                هو، جنهن
                                
                                
                                جو
                                
                                
                                جواب لکندي،
                                
                                
                                امڙ
                                
                                
                                جون انيڪ
                                
                                
                                اميدون اکين
                                
                                
                                آڏو
                                
                                
                                اڀري آيون
                                
                                
                                هيون. پر
                                
                                
                                ڇو
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                مان پڪو
                                
                                
                                ارادو ڪري چڪو
                                
                                
                                هوس،
                                
                                
                                تنهن ڪري امڙ
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                اهي
                                
                                
                                سڀ 
                                ڳالهيون لکيون
                                
                                
                                هيم،
                                
                                
                                جيڪي ان
                                
                                
                                وقت
                                
                                
                                منهنجي ذهن
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                هيون. آخر
                                
                                
                                ۾
                                
                                
                                کيس
                                
                                
                                اهو
                                
                                
                                لکيو هيم
                                
                                
                                ته: 
                                        
                                
                                جيجل
                                
                                _ 
                                        
                                
                                مون
                                
                                
                                ارادو ڪيو آهي،
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                آئون انهيءَ
                                
                                
                                لاءِ
                                
                                
                                جيئندس، انهيءَ
                                
                                
                                لا
                                
                                
                                مرندس، پوءِ
                                
                                
                                کڻي
                                
                                
                                مون
                                
                                کي
                                
                                
                                تنهنجي تمنائن
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                قرباني ڇو نه
                                
                                
                                ڏيڻي
                                
                                
                                پوي 
                                .. 
                                
                                کڻي
                                
                                
                                مون
                                
                                کي
                                
                                
                                معصوم زيبو
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                حسنا
                                
                                کي
                                
                                
                                بُک وگهي
                                
                                
                                مرندو 
                                ڏسڻو پوي
                                
                                
                                ۽
                                
                                
                                کڻي
                                
                                
                                مون
                                
                                کي
                                
                                
                                سموري 
                                ڄمار دک،
                                
                                
                                درد،
                                
                                
                                مصيبت، تڪليف،
                                
                                
                                غم
                                
                                ۽
                                
                                
                                غربت ۾ گهارڻو
                                
                                
                                پوي. 
                                        
                                
                                منهنجي امڙ،
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                پڄئي ته
                                
                                
                                هن
                                
                                
                                نيڪ ڪم 
                                ڪارڻ مون
                                
                                
                                کي
                                
                                
                                ٿڃ
                                
                                
                                بخشج، نه
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                پوءِ، آئون
                                
                                
                                ڳاٽ
                                
                                
                                کڻي
                                
                                
                                چئي
                                
                                
                                نه سگهندس،
                                
                                
                                ته
                                
                                
                                مون جيجل
                                
                                
                                ماءُ
                                
                                
                                جي تمنائن
                                
                                
                                جي
                                
                                ڀيٽا
                                
                                
                                هن سماج
                                
                                
                                جي
                                
                                
                                قدمن ۾ رکي
                                
                                
                                هئي 
                                .. .. .. .. 
                                
                                پر 
                                .......... 
                                        
                                
                                ”پر
                                
                                
                                ڇا؟“
                                
                                
                                مون
                                
                                کانئس
                                
                                
                                سوال 
                                ڪيو. 
                                        
                                
                                هن
                                
                                ڪو
                                
                                
                                به جواب
                                
                                
                                نه
                                
                                ڏنو.
                                
                                
                                بس اڳتي
                                
                                
                                وڌندو هليو. |